अवघड परिस्थिती

आटपाट नगर होतं. नगरात सुखसम्रुद्धी होती. खाण्यापिण्याची ददात नव्हती. माणसं दिवसा कामाला जात असत. सायंकाळी दमून भागून घरी येत. घरकाम उरकले की स्त्रिया मोकळ्या असत. त्या वेळात मुले शाळेत गेलेली असली की मोकळा वेळ मिळायचा त्या काळांत त्या निवडणे-टिपणे, शिवणकाम, भरतकाम-विणकाम, वगैरे करत असत. मुलाबाळांना उन्हाळी किंवा दिवाळीच्या सुट्ट्या लागल्या की मुले घरी असत. कधी ती दिवसभर खेळत. कधीकधी त्यांच्या माता त्यांना घेऊन बाहेर फिरायला जात असत.

अशाच एका दुपारी एक माता आपल्या दोन मुलांना घेऊन काही कामानिमित्त घराबाहेर पडली. मोठी मुलगी चौदा-पंधरा वर्षांची असेल. मुलगा चार एक वर्षांचा होता. रस्त्याने मार्गक्रमण करत असताना तो लहान मुलगा रस्त्यात बिकण्यासाठी दुकानांतून ठेवलेल्या प्रत्येक गमतीदार वस्तूसाठी ह्ट्ट धरत असे. कधी समजावून, कधी दम देऊन, तर बेळप्रसंगी त्याच्या पाठीत धपाटा घालून माऊली नको त्या वस्तू घरांत येऊ देत बव्हती. शेवटी मुलाचा शीतपेय पिण्याचा हट्ट तिच्याच्याने मोडवला नाही. ते थंडगार पेय पिऊन झाल्यावर थोड्या वेळाने मुलाला लघुशंका होऊ लागली. 'आता इथे रस्त्यांत कुठे?' असे त्या मातेने म्हटले. 'आत्ताच, खूप घाईची आहे' असे मुलाने जाहीर केले. प्रगत देशांत असतात तसे स्वच्छतेचे कायदे या नगरीतही होते, पण त्यांचे पालन तेव्हढ्या कठोरपणे होत नसे. शेवटी नाईलाजाने त्या माउलीने लेकीला काय करायचे त्याच्या सुचना दिल्या.

बाजूने जाणार्~या एका परदेशी पर्यटकाने हे द्रुष्य त्याच्या कॅमे~यात बंदिस्त केले. या मध्यमवर्गीय कुटुंबाकडे अंगरक्षक वगैरे ठेवण्यायेव्हढा पैसा नव्हता. नाहीतर सिनेमानटांप्रमाणे त्या माऊलीने अंगरक्षकाकरवी कॅमे~यात्ली चित्रफीत काढून घेतली असती, तो डिजिटल कॅमेरा असता तर त्यातले मेमरी कार्ड काढून घेतले असते आणि वर त्या पर्यटकाला थोडीफार मारहाणही करवली असती. तसे काही झाले नाही. पर्यटकाने तो फोटो लगेच मित्रमंडळींबरोबर व्हॉट्वसर वाटला (म्हणजे शेअर केला). लहान मूल नैसर्गिक क्रिया रस्त्याच्या बाजूला करत असताना त्याची मोठी बहीण त्याला मार्गदर्शन करते आणि त्या का्ळांत त्यांची माता आपला या दोघांबरोबर काहीही संबंध नाही असे दर्शवित तिसरीकडेच बघत उभी राहते हे त्या फोटोत स्पष्ट दिसत असल्यामुळे तो फोटो अल्पावधीतच अमाप प्रसिद्धीस पोहोचला (ज्या गोष्टीला आजकाल व्हायरल होणे असे म्हणतात). त्या काळात पुलित्झर बक्षिस अस्तित्वात नव्हते, नाहीतर त्या पर्यटकाचा पर्यटनाचा सर्व खर्च त्यातून निघाला असता.

परमेश्वरावर भिस्त

आटपाटनगरात ग्राहकांना दिवस-रात्र केव्हाही पैसे काढता यावे यासाठी एटीएम असत. मशीन तोडून कोणी पैसे चोरू नये, मशीनच चोरू नये किंवा ग्राहकांना लुटू नये म्हणून एटीएम मध्ये एक सुरक्षा रक्षक ठेवत. हे सुरक्षा रक्षक बहुतेकदा राजाने नेमलेले नसत, तर खासगी कंत्राटदाराने पुरवलेले असत. अशाच एका एटीएमच्या सुरक्षाक्षारक्षकाची ही गोष्ट आहे. सुरक्षाक्षक व्रुद्ध झाला होता. गात्र शिथिल झाली होती. परमेश्वराने परत बोलवेपर्यंत त्यानेच दिलेली पोटाची खळगी भरली पाहिजे म्हणून बिचारा मिळेल ते काम करत असे. सुरक्षेचे खासगी कंत्राटदार कमी पगारात का होईना, आपल्यासारख्या व्रुध्ढांना काम देतात हे समजल्यावर तो अशा एका एटीएममध्ये कामाला लागला. तिथे झाडलोट करणे, वातानुकूलन यंत्राचे डब्यांत जमलेले पाणी समोरच्या झाडाच्या मुळात नेऊन ओतणे, आणि इतर वेळी एका खुर्चीवर बसणे असे त्याच्या कामाचे स्वरूप होते. उन्हाळा असह्य झाला आणि आत ग्राहक नसला तर तो एटीएमच्या थंड हवेत जाऊन बसत असे.

पांढरे शुभ्र केस (पिवळा बाण), तोळामासा प्रक्रुती, पाय दुखतात म्हणून पायताणे (काळा बाण) काढून पाय खुर्चीवर घेऊन निवांत बसलेल्या रक्षकाला पाहून चोर घाबरत. या माणसाला कुंग फू किंवा तत्सम मार्शल आर्ट येत असणार असे त्यांना वाटत असे. नाहीतर एक कानपटात मारली तर पाणी मागणार नाही अशा माणसाला एटीएममध्ये सुरक्षेसाठी कोण ठेवणार असे त्यांना वाटत असे. चोरांची मानसिकता ओळखणे हे त्या कंत्राटदाराच्या धंद्या्च्या यशाचे गमक असावे. कदाचित ज्यांना कोणी नसतो त्यांना देव असतो या सूत्राप्रमाणे म्हातारा आणि एटीएम या दोन्हींची काळ्जी परमेश्वर घेत असावा.

जास्वंदाचे बेगळेच फूल

आतापर्यंत मी जास्वंदाच्या फुलांच्या वेगवेगळ्या त~हा दाखवून झाल्यात. येथे एक नवीन त~हा दाखविली आहे. फुलाला पाकळ्या पाच आहेत, पण एक अगदी छोटी आहे. केसर त्या पाकळीच्या दिशेला आहेत.

आत्महत्येचे झाड

सेर्बेरा ओडोलम असे शास्त्रीय नाव असणारे एक झाड सामान्यपणे 'आत्महत्येचे झाड' या नावाने ओळखले जाते. मल्याळम मध्ये त्याला ओथलंगा असे म्हणतात. मध्यंतरी खेळाडूंच्या प्रशि्क्षणाच्या ठिकाणी काही मुलींनी या झाडाची फळे आणि बिया खाऊन आत्महत्या केली तेव्हा ते वर्तमानपत्रांतून आणि टीव्हीवरून लोकांसमोर आले. हे झाड केरळमध्ये मोठ्या प्रमाणावर आढळून येते. ते मुम्बईत आढळून येईल असे वाटले नव्हते. पण जेव्हा त्याचा फोटो वर्तमानपत्रांत पाहिला, तेव्हा लक्षात आले की कित्ये्क वर्षे आपल्या घरासमोर आहे ते झाड हेच होय. या झाडाला सहा सात फळांचे घड लागत. कच्ची असतांना ती फळे कै~यांसारखी दिसत. पिकले की ती लालभडक होत. शेवटी ती काळी पडत. सार्वजनिक जागेतल्या झाडांवर चढून त्यांची फळे बिनदिक्कतपणे चोरणारी पोरे आणि बाप्ये या फळांना हातही लावत नसत. पोपट आणि कावळे त्यांच्या जवळपासही फिरकत नसत. खाली असलेल्या फोटोत हिरवी फळे मध्याच्या थोडी वर दिसत आहेत, तर गेल्या वर्षीची काळ्या रंगाची फळे डावीकडील वरच्या कोप~यात दिसत आहेत.

"ती फळे इतकी कडक असतात की ती फक्त गरुडालाच खाता येतात" असे कामवाल्या बाईने आम्हाला सांगितले होते, जे मला खरे वाटले नव्हते. आता त्याच्या बियांमध्ये सेर्बेरिन नावाचे विष असते आणि त्याचे सेवन केले असता ह्रुदयावर डिजिटॅलिस सारखा परिणाम होऊन ह्रुदयाची स्पंदने बंद पडतात आणि माणूस मरतो हे समजले. पक्ष्यांना नैसर्गिकरित्या किती ज्ञान असते ते पाहून मन थक्क झाले. झाड १५ मीटर उंच असते आणि मला झाडावर चढण्याची सवय नाही म्हणून मी वाचलो. नाहीतर त्या फळांचा लाल भडक रंग बघून एक तरी फळ खाऊन बघावे असे मला कित्येक वर्षे वाटत आले होते.

पानाफुलांचा भक्षक

मध्यंतरी आमच्या सज्जातल्या बागेत एक रॉबिन पक्षी यायचा. त्याला पांढर~या जास्वंदाच्या पाकळ्या खायला खूप आवडायच्या. बरे एक फूल पूर्णपणे खाऊन झाल्यावर दुसरे खायला घेतले तर ठीक होते. पण हा पठ्ठ्या प्रत्येक फुलाचा थोडा थोडा भाग खायचा. शेवटी संध्याकाळी देवाला घालायला अखंड असे फूलच रहायचे नाही. जर एखादे फूल लोखंडी जाळीच्या (ग्रिलच्या) आतल्या बाजूला असले तर मात्र ते त्याच्या तावडीतून वाचायचे. एके दिवशी मी नेहमीपेक्षा करा लवकर देवाला फुले वाहिली. रॉबिन त्यानंतर हजर झाला, तेव्हा झाडावर एकही फूल शिल्लक नव्हते. त्याला त्या गोष्टीचा कोण राग आला. बराच वेळ तो इथे तिथे करत जोरजोराने त्याच्या भाषेत बडबड करत होता. शेवटी सूर्यास्त जवळ आला तेव्हा तो गेला. नंतर काही दिवस तो आला आणि मग यायचा बंदच झाला. बहुधा त्याने स्तलांतर केले असावे. काही दिवस फुले अखंड राहिली. मग परत पाकळ्यांचे मोठे मोठे तुकडे अद्रुश्य व्हायला लागले. रॉबिन परत आला वाटते असे आमच्या मनांत आले. पण तो पूर्वीसारखा फुले खाताना दिसायचा मात्र नाही. बोगनवेलीची कोवली पानेसुद्धा खाल्लेली दिसू लागली. पण पानांवर कीड काही कोठे दिसली नाही. अकस्मात एक दिवस झाडांना पाणी घालताना मला आश्चर्याचा धक्का बसला.

फुलाची पाकळी (लाल बाण) नेणारा भुंगा (काळा बाण).

बोगनवेलीची अर्धवट खाल्लेली पाने (काळा आणि लाल बाण)

एक मोठा भुंगा फुलाची एक मोठी पाकळी तोंडात धरून झाडाच्या पानांमधून उडत चालला होता. पाकळी आणि पानांना पडलेली भोके एकाच आकाराची होती. हा भुंगा फुले आणि पाने फस्त करत होता, आणि आम्ही बिच~या रॉबिनला दोष देत होतो. काही दिवसांनी भुंगा यायचा बंद झाला. त्यानंतर फुले आणि पाने अखंड राहू लागली. भुंगा वयापरत्वे मेला, त्याला कोणी खाल्ले, की त्यानेही स्थलांतर केले हे एका परमेश्वराला माहीत.

मूर्ख की धूर्त?

राजा जरी नीतीमत्तेने राज्य चालवीत होता, तरी इतर लोक तसेच वागायला बांधील नव्हते. राजाचे काही सेवक आणि प्रजाजन सीमेपलीकडील शत्रूला सामील होऊन स्वार्थ साधीत होते. खोट्या चलनी नोटा सीमेपलिकडे छापून या मंडळींमार्फत राज्यात वापरात आणल्या जाऊ लागल्या. याचा राज्याच्या अर्थव्यवस्थेवर विपरीत परिणाम झाला.चलनातील खोट्या नोटा बाद करून टाकण्यासाठी राजाने २००५ पूर्वी छापलेल्या सर्व चलनी नोटा एक अध्यादेश काढून बाद केल्या. स्वतःकडे असलेल्या अशा सर्व नोटा प्रजाजनांनी बॅंकांत जाऊन बदलून ध्याव्या असे सांगितले, आणि तसे करण्यासाठी एका वर्षाहून जास्त काळाची मुदतही दिली. माणशी ५०००० रुपयांच्यावर नोटा बदल्यावयाच्या असल्या तर पॅन कार्डाची खरी प्रत जोडण्याचे बंधन घातले. २००५ नंतरच्या नोटा ओळखण्याची महत्वाची आणि सोपी खूण म्हणजे नोटेच्या पाठच्या बाजूला खालच्या कडेजवळ मध्यावर नोटेच्या छपाईचे साल छापलेले असे. घरात काळा पैसा जमवून ठेवलेल्या लोकांनी काय केले ते त्यांना आणि परमेश्वराला माहित.
राजाच्या प्रजेत एक पापभिरू ब्राम्हण होता. एके दिवशी चार घरांत पूजा सांगून ब्राम्हण जेवायच्या वेळी घरी जायला निघाला. उन्हाच्या वेळी चालण्याचा त्रास नको म्हणून ब्राम्हणाने बस पकडली. बसचा वाहक (ज्याला आजकाल कंडक्टर असे म्हणतात) आला. ब्राम्हणाने त्याला कनवटीची नोट काढून दिली. वाहकाने ब्राम्हणाला तिकिट दिले व उरलेले पैसे परत दिले. सवईप्रमाणे ब्राम्हणाने मिळालेल्या नोटा तपासून पाहिल्या. त्यांत एक मळकी, २००५ पूर्वीची नोट होती.
"ही नोट जरा बदलून द्या" ब्राम्हण नम्रपणे म्हणाला.
"काय झालय त्या नोटेला?" वाहकाने नित्याप्रमाणे उर्मट आवाजात विचारले.
"ती २००५ पूर्वीची आहे. तिच्या पाठी छपाईचे साल लिहिलेले नाही. राजाने या नोटा रद्द करून एक वर्ष होऊन गेलेले आहे" ब्राम्हण नम्रपणेच म्हणाला.
"तसे काही नाही" वाहकाने उर्मट आवाजात म्हटले.
"तसेच आहे. ही नोट आता चालणार नाही" ब्राम्हण म्हणाला.
"ती तुमची अडचण आहे. मला ही नोट चालतेय" वाहकाने जास्तच उर्मट आवाजात म्हटले.
"वर्तमानपत्रांत तसे आले होते. तुम्ही वर्तमानपत्र वाचावे."
"मला गरज नाही. ही तुमची अडचण आहे" वाहक बेफिकीरपणे म्हणाला. "माझी नाही."
"मी तुम्हाला चांगली नोट दिली होती. मी न चालणारी नोट घेणार नाही" ब्राम्हण नम्रपणे म्हणाला. "नोट बदलून द्या. तुम्हाला चालतेय ती नोट तुमच्याकडेच ठेवा."
बाहकाने दुसरी नोट दिली. "उगाच खिटपिट" तो इतर प्रवाशांना उद्देशून म्हणाला.
ब्राम्हणाने ही नोट तपासून पाहिली. घराचा बस थांबा आल्यावर तो उतरला. घरी आला. ब्राम्हणीने दिलेले पाणी पिऊन त्याने ही गोष्ट तिला सांगितली.
"तो वाहक इतका मूर्ख कसा?" ब्राम्हणाने पत्नीला विचारले.
"अहो, तो मूर्ख नाही, धूर्त आहे. रोज जमा होणारे पैसे त्याला बस आगारात गेल्यावर जमा करावे लागतात. २००५ पूर्वीच्या नोटा तिथे घेणार नाहीत. तेवढे पैसे त्याच्या पगारातून कापून घेणार. ही चूक त्याला परवडणारी नाही. तु्म्ही साधे दिसता म्हणून तो ती नोट खपवायला बघत होता असणार."

अब्रूवर घाला

फार फार वर्षांपूर्वी आट पाट नगर होते. नगराचा राजा मोठा द्रष्टा होता. नगरवासी माणसे ही आपली लेकरेच आहेत आणि त्यांच्या हिताचे रक्षण करणे हे आपले कर्तव्य आहे असे त्याचे ठाम मत होते. त्यांच्या भल्यासाठी त्याने अनेक गोष्टी केल्या. त्यांतील एक म्हणजे त्यांच्यासाठी एक सुसज्ज रुग्णालय बांधणे. हे रुग्णालय त्याने इतके सुरेख बनविले, की तिथे उपचार करून घेण्यासाठी देशोदेशीचे रुग्ण येऊ लागले.
दुर्दैवाने येणारे सगळेच रुग्ण सुसंस्क्रुत नसत. बरेच जण शाळेत गेलेले नसत. गेलेच तर त्या शाळेत सामाजिक वर्तन वगैरे शिकवत नसत. शिकवले असले तरी त्या वेळी टपोरीगिरी करणे, मस्ती करणे, गप्पा मारणे इत्यादी गोष्टींत काल व्यतीत केल्यामुळे त्यांच्या सामाजिक वर्तनात बरीच त्रुटी राहून जात असे. घरातला कचरा बिनदिक्कतपणे रस्त्यावर टाकणे, रस्ताने जाताना नाकातोंडावर रुमाल न धरता शिंकणे आणि खोकणे आणि खाकरा रस्त्यावरच थुंकणे, नाक रस्त्यावरच शिंकरणे आणि हात दिव्याच्या खांबाला पुसणे, तांबुलपत्र चर्वण करून त्याच्या पिंका कोनाड्यांत आणि रुग्णालयाच्या भिंतींवर मारणे अशा प्रकारचे वर्तन ते नित्यनियमाने करत असत, आणि त्यांत काही वावगे आहे असे त्यांना अजिबात वाटत नसे. या घाणीमुळे आपल्या आप्तेष्टांचे आजार बळावतात याची त्यांना जाणीव नसे. अरे, असे करू नका असे कोणी म्हटले तर 'अरे ला कारे' करणे हा त्यांचा धर्म झाला होता. काही जण तर शिवी्गाळी आणि मारहाणी करायचे. रुग्णालयात नेमलेल्या सुरक्षारक्षकांनाही ते जुमानत नसत.
एके दिवशी दोन स्त्रिया आपल्या आप्ताला भेटण्यासाठी रुग्णालयात आल्या. त्यांनी बरोबर आणलेल्या खाद्यपदार्थांचे वेष्टन जमिनीवर टाकले. सुरक्षारक्षकांनी त्यांना असे करताना पाहिले व हटकले. गुन्हा कबूल करण्याऐवजी त्या दोघी उलट भांडायला लागल्या. आपण असे काही केलेच नाही असे त्या म्हणाल्या. सुरक्षारक्षकांनी आपली क्षमा मागावी, अन्यथा आपण कोतवालाकडे जाऊन सुरक्षारक्षकांनी आपला विनयभंग केला अशी तक्रार करू आणि त्यांना तुरुंगात डांबू अशी त्यांना धमकी दिली. स्त्रियांच्या अब्रूवर कोणी घाला घालू नये म्हणून राजाने केलेल्या कायद्याचा गैरवापर करणे हाही आपला हक्कच आहे असे त्यांना वाटत असावे. सुरक्षारक्षक सटपटले. त्यांनी रुग्णालयाच्या मुख्याला बोलावले. मुख्य हुशार होता. समजुतीने बोलून काही फायदा होत नाही हे पाहून त्याने बंदचक्रमुद्रण (ज्याला हल्ली क्लोज्ड सर्किट टीव्ही असे म्हणतात) सर्वांसमोर त्या दोघींना दाखविले. सत्य बाहेर आले. दोघींची वाचा बसली. अवाक्षर न काढता दोघी वळल्या आणि निघून गेल्या.
"दंड न करता त्यांना जाऊ द्यायला नको होते" असे सुरक्षारक्षक म्हणाले.
"तुरुंगात जाण्यापासून वाचलात त्याचा आनंद माना. बंदचक्रमुद्रण नसते तर तेही झाले असते. महाराजांनी रुग्णालय बनवले ती मोठी चूक केली असे आता वाटते आहे."
"माझा संबंध नसताना बोलतो म्हणून माफ करा" हा सर्व प्रकार बघणारा एक साधूपुरुष म्हणाला. "आपण म्हणता ते मला योग्य वाटत नाही. अशा प्रकारची तामस विचार आणि वर्तणूक असणारी माणसे असतात म्हणून सत्कर्म करणे सोडून द्यायचे नसते. ज्यांच्यासाठी सत्कर्म करावयाचे त्यांची लायकी आहे की नाही यावर सत्कर्म करावयाचे की नाही हे अवलंबून नसते. सत्कर्म करणे हा आपला धर्म आहे म्हणून ते करावयाचे असते."
"साधू महाराज!" असे म्हणून सुरक्षारक्षक आणि मुख्य यांनी साधूपुरुषाला दंडवत घातला.

त्यांना सलाम

आपत्कालीन उपचारांसाठी रुग्णालयातील नवा विभाग सुरू झाला तेव्हा तिथे सगळी मोकळी जागा होती. एखाद्या प्रगत राष्ट्रातील प्रगत रुग्णालयासारखे ते दिसत होते. ते प्रगत होते यात काही शंकाच नाही. या रुग्णालयाच्या आवारात आपण असतो तेव्हा आपण एखाद्या प्रगत राष्ट्रात असतो, असे मी आमच्या निवासी डॉक्टरांना नेहमीच सांगत असतो. हळूहळू हा विभाग भरत गेला. अतिदक्षता विभागात खाटा उपलब्ध नसल्या की आमचे अत्यवस्थ रुग्ण या आपत्कालीन विभागाच्या अतिदक्षता विभागात ठेवावे लागतात. गेल्या काही दिवसांत असे बरेच रुग्ण आले. त्यांना पहाण्यासाठी खूप वेळा तेथे जावे लागले. दाटीवाटीने मांडलेल्या खाटा, दोन खाटांच्या मध्ये ठेवलेल्या रुग्णांना इतरत्र नेण्यासाठी असणा~या ट्रॉल्या आणि त्यांच्यावर ठेवलेले रुग्ण, तश्याच स्थितीत त्यांना लावलेले वेंटिलेटर, त्यांचे असंख्य नातेवाईक, या गर्दीत तुलनेने अगदी अल्प असणारी डॉक्टरांची आणि परिचरिकांची संख्या बघून धक्का बसला. गेल्या काही वर्षांत लोकसंख्या इतकी वाढली आहे, की गरीबांची संख्या इतकी वाढली आहे आणि त्यामुळे इतके रुग्ण येथे आले आहेत हे लक्षात येईना. एका टेबलाजवळ दोन तरुण डॉक्टर बसून येणा~या रुग्णांना बघत होते. अतिशय गंभीर आजार असणा~या इतक्या रुग्णांना ते कसे उपचार करणार हे मला कळत नसले तरी ते इतके दिवस हे काम कुशलतेने करत आहेत, त्या अर्थी सारे काही ठीक असणार असे धरून चालायला हरकत नव्हती. जागा, डॉक्टर आणि परिचारिका यांची संख्या खूपच वाढविली पाहिजे हे प्रशासनाला कळत नसावे, कळत असले तर वळत नसावे, त्यांच्याकडे आवश्यक निधी नसावा, आणि असलाच तर त्याचा विनियोग इतरत्र करण्याचे ब्रुमनपाने ठरवले असावे. काही असो, ही गरज पूर्ण होणार नाही हे नक्की. इतक्या कठीण परिस्थितीत कुशलतेने रुग्णांवर उपचार करून त्यांना बरे करणा~या त्या तरुण पिढीच्या डोक्टरांना आणि परिचारिकांना सलाम.

Microsoft Powerpoint For Making Cartoons And Animations

I used to draw cartoons on paper with pencil, ink them in and then scan them to obtain digital images. As I started getting old, I realized it was too much work. I needed software to make cartoons. There are a few software programs on the net, which use javascript to make cartoons, by assembling different parts of the human body. They have different parts ready, and the user has to select those he wants. I tried to do something different.

I used the drawing program in Microsoft Powerpoint. I made different face shapes, different sets of eyes, eyebrows, ears, noses, mouths, hair of boys and girls. I placed them along the margins of a single slide. It looked as follows.

When I have make a new cartoon face, I select the required face shape, and drag its copy to the center of the slide (drag while holding the Ctrl key down). Then I drag eyebrows, eyes, nose, and mouth in a similar manner. Each part can be positioned wherever I want it. It can be rotated to a desired angle using Powerpoint's rotate image feature. Once a face is made as I want it, I select all of its components, copy and paste them in a new blank slide, group all the components, and I have a face I want. Individual components can be enlarged or reduced in size by selecting them and dragging their corners out or in before grouping them together. If I want colored parts, I fill desired colors before grouping them together. Then I save the slide as a PNG image. An example is shown below, at the stage before pasting the face to a new slide.

I plan to make torso, upper limbs, lower limbs, and dresses too. Then I can have cartoons with different poses. If I make a series of slides with the limbs moved a little bit, and the figures moved in position a little bit in successive slides, I will get an animation when I run the slideshow with time set for each slide. I will need 16 slides per second to have a good animation, and that will be too much work. So I will probably not make any animations myself. But I have put the idea down here, so that school children can make such animations for their school projects without spending time and money on expensive animation programs. I know there are free animations programs too, but they have their own learning curve, and school children may not have the time to learn those. Powerpoint is easy and present on most PCs which run Windows as operating system. Children are used to using Powerpoint to make slides. This will be just a little more to learn over what they already know.

I could have kept my sample slides for download. I have not done so, because I am sure talented children will do a much better job that I have managed.

Update: 29-05-2015

I have made all the clip arts which will be required to make cartoons. They look as follows.

 ___________________________________________________________________________

 ___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

 ___________________________________________________________________________

 ___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

 ___________________________________________________________________________

 ___________________________________________________________________________

 ___________________________________________________________________________

Virtual Illnesses In Doctors

There are different types of virtual illnesses. A virtual illness is one which does not actually exist, but is made to appear as if it does. It is a sort of make believe illness. People who want sympathy from others develop such illnesses. People who do not want to work also develop such illnesses. It is unfair to this person's co-workers, who have to do his work.

Another type of virtual illness is a psychosomatic illness. It is actually a psychological illness, which causes symptoms of an organic illness. Patients who do not know the symptoms of different illnesses accurately develop bizarre symptoms in this type of psychological illness. These symptoms range from muscular weakness or paralysis, blindness, difficulty in swallowing, pain anywhere ..(the list could be endless). When a doctor, paramedic, or a nurse develops such an illness, it often mimics an organic illness very accurately, unless that person had put a lot of stuff in option while studying for exams and passed somehow or anyhow.

One would not expect a doctor to develop a virtual illness of the first type to shirk work. Well, they are human beings too, and can have manifestations of that type of illness just like any other person, though perhaps less frequently. The Times has run stories of people who developed fractures which required prolonged rest away from work periodically. Since radiographs cannot be subjected to DNA testing, one radiograph with a fracture can be passed as anyone's radiograph. There have been stories of people who would develop a fracture just before or during a vacation, and the head of department would grant this person full vacation while others had to take half vacations as per rule. When it happened once, no one complained. But when this happened thrice in a row, co-workers started grumbling so much, that the whole vacation business was dropped. There have been stories of people who took abortion pills from the institute they worked in, had medical abortions, and claimed six weeks of abortion leave each for alleged spontaneous abortions. Then there was the story of a medical student. We have a famous saying in Marathi - मुलाचे पाय पाळण्यात दिसतात - which translated into English would be 'a person's traits are visible right from when he is in cradle'. This student would never come for classes on time. He would sleep until very late. When asked him what the matter was, he said, 'I suffer from narcolepsy'. Such a fellow would reach even greater heights if he found a job in a government or civic hospital.

Cyberflattery

सायबरफ्लॅटरी असा शब्द शब्दकोशामध्ये नाही. पुढेमागे तो येईल याची मला खात्री आहे. ते बघायला मी असेन किंवा नसेन. पण माझे तरुण वाचक नक्कीच असतील. ज्यांना सायबरक्राईम म्हणजे काय ते माहीत आहे त्यांना सायबरफ्लॅटरी उआ शब्दाचा अर्थ समजायला जड जाऊ नये. इंटरनेटच्या मायाजालात घडणा~या गुन्ह्यांना सायबरक्राईम असे म्हणतात. तशाच प्रकारे इंटरनेटच्या मायाजालाच्या माध्यमातून होणा~या खोट्या स्तुतीला सायबरफ्लॅटरी म्हणता येईल. एखाद्या व्यक्तीच्या गुणांचे स्वार्थ साधण्यासाठी खोटे कौतुक करणे हे काही माणसांचे वर्तन सर्व संवेदनाशील माणसांना जाणवतेच. जे उथळ स्वभावाचे असतात त्यांना आपली खोटी स्तुती केली जात आहे हे कळत नाही, आणि ते त्यामुळे आनंदून जातात. अशा लोकांना खुशमस्करे असे म्हणत असत. तंत्रज्ञानातील प्रगतीमुळे आजकाल व्यक्तीशः भेटून खोटी स्तुती करावी लागत नाही. सोशल नेटवर्किंग संकेतस्थळांवर ही गोष्ट सहजपणे आणि सफाईने करता येते, आणि ती मोठ्या प्रमाणावर होते आहे.
गूगलच्या ब्लॉगवर वाचलेला एखादा लेख आवडला तर त्याला १+ करण्याची सोय गूगलने केलेली आहे. मग त्या वाचकाच्या ग्रूपमधल्या सर्वांना त्या लेखाबद्दल समजते आणि ते सुद्धा तो लेख वाचतात. पण केवळ एखाद्या ब्लॉगरला खू्श करण्यासाठी जर त्याच्या लेखाला १+ केले,  तर त्याला सायबरफ्लॅटरी म्हणावे लागेल. शिक्षक आणि परीक्षक यांना या पद्धतीने खूश करण्याचे प्रकार नित्य अनुभवाला येतात. परीक्षाघोऊन गेली की १+ होणे तत्काळ बंद होते. शिक्षकाला ही गोष्ट समजत नसेल असे समजणे अपरिपक्वतेचे लक्षण होय. फेसबूकवर हीच गोष्ट एखाद्याचे पोस्ट लाईक करून केली जाते. ट्विटरवर एखाद्याचे पोस्ट रिट्वीट करून हे साध्य करता येते. माझ्यावर जेव्हाजेव्हा हा प्रयोग होतो तेव्हातेव्हा मला एकाच गोष्टीचे दुःख होते, ती म्हणजे त्या व्यक्तीला मी समजलोच नाही.

Bank Teller In Total Control

I trust my readers know about the famous king who built a hospital for poor patients in his kingdom. If not, please do a Google search of my blog - it will give you all the links. Today I am going to write about a bank teller in that kingdom.

The doctors in his hospital were paid salaries. But they were also given bearer cheques (checks) for doing some research out of their research grants. They would take these cheques to the bank which handled the king's business. The bank was conscientious. Though a bearer cheque was meant to allow anyone holding it to withdraw cash of the amount written on it, the bank tellers asked for identification of the bearer of the cheque, so as to protect loss of the money by the cheque falling in the hands of rogues.

One day one doctor employed by the king went to the bank with such a cheque. He believed he was actually fit to be the king himself, and behaved accordingly. Though the bank was at some distance from the hospital, he went their wearing his full sleeved white coat that told people he was a doctor.Unfortunately the fools (in his opinion) at the bank did not recognize him for what he was, and he had to stand in a queue like ordinary people. He showed he was a good sport by not showing his anger at the treatment meted out to him. When he reached the bank teller (they used to call the bank person who paid or received cash as teller even in those days), he presented his cheque and stood waiting for the cash.
"Your identity card please" the teller said.
"My identity card?" he asked incredulously. Everyone should be knowing him, he believed. This was an outrage.
"Yes, please" the teller said.
"In twelve years no one has asked me to show my identity card! (बारा वर्षांत कोणीही माझ्याकडे माझे कार्ड मागितलेले नाही)" he said loudly enough for everyone in the bank to hear. So the teller must have heard him, since the distance between the two was just one foot. Still she showed no reaction and kept waiting for the card to be shown. People who were listening understood that he had been in service for twelve years.
"Our hospital has forty lakh rupees in this bank. We use that money for research (आमचे चाळीस लाख रुपये या बॅंकेत आहेत. ते आम्ही संशोधनासाठी वापरतो)" he said, suggesting all that money was actually his. The clerk remained unmoved.
"Take this (हे घ्या)" he said angrily, extracting his identity card from his wallet. "If it is not enough, I have PAN card, election card, driving license and passport, ... Shall I show  you all of those too? (ते जर पुरले नाही तर माझ्याकडे पॅन कार्ड, निवडणूक ओळखपत्र, वाहकाचा परवाना, आणि पारपत्र पण आहे. ते सर्व दाखवू का?)"
The teller inspected the card he had shown, returned it without a word and started counting the banknotes to be given to him for the cheque.
"What a face. Even a fly is not moving from that face ( काय चेहरा आहे! चेह~यावरची माशीपण हलत नाही आहे) he said angrily about the teller, again loudly enough so that everyone would hear it. The teller showed no reaction, gave him the money for that cheque, and asked the next person in the queue to hand over his cheque or withdrawal slip. The angry doctor took the money  went away fuming.
"That teller was totally in control of her emotions" someone commented softly so that the angry doctor would not hear it and start another fight. "She has control like Lord Buddha."

Toddler With A Greenback

मी जराशा घाईत होतो. बाह्यरुग्णविभागात नेहमीपेक्षा जास्त रुग्ण आले होते, आणि त्यांना तपासताना वेळ गेला होता. विभागाचे कार्यालय बंद होण्यापूर्वी काही कागदपत्रांवर सह्या करून ते जावक करणे गरजेहे होते, नाहीतर काही कामे उगाचच अडून पडली असती. रुग्णांच्या कक्षांमधून जात होता. रुग्णांचे नातेवाईक कक्षांबाहेर उभे होते, बाकड्यांवर किंवा जमिनीवर बसलेले होते, किंवा इथेतिथे फिरत होते. रस्त्यांत एक या मंडळींसाठी चहा-कॉफीचा स्टॉल होता, जिथे थोडी गर्दी होती. त्यामुळे तेथून जातांना माझा वेग इच्छा नव्हती तरीही मंदावला. तेव्हढ्यात एक नुकतेच चालायला लागलेले वर्षाच्या आंतले मूल दुडदुड चालत माझ्या रस्त्यांत आले. त्याच्या हातांत शंभर रुपयांची एक नोट होती. ती दोन्ही हातांत पकडून ते मूल त्या चहा-कॉफीवाल्याकडे निघाले होते. बहुतेक त्याला तिथली बिस्किटे हवी होती. ती विकत घ्यावी लागतात हे त्याला कोणीतरी शिकविलेले असावे. मूल गरीबाचे दिसत होते.
"अरे, हे बाळ कोणाचे आहे?" मी जरा मोठ्या स्वरांत विचारले. "त्याच्या हातांत पैसे आहेत. ते कोठेतरी पडतील किंवा कोणीतरी ते काढून घेईल."
"ते माझे आहे" असे म्हणून जमिनीवर बसलेला एक किरकोळ अंगयष्टीचा माणूस उठला. त्याने जाऊन त्या मुलाचा हात धरला आणि त्याला आपल्या बसायच्या जागी नेले. मुलाला ते आवडले नाही. हात खेचून आणि अंग मागे टाकून त्याने आपला निषेध व्यक्त केला.
"आईच्या औषधाचे पैसे आहेत ते बाळा" तो माणूस म्हणाला. बाळाला ते बहुधा ते कळले नसावे. पण आईचे नाव ऐकून त्याला आईची आठवण आली असावी. पैसे विसरून ते आईला नजरेने शोधू लागले. आई जवळच्या कक्षांत रुग्णशय्येवर आहे हे कळण्याचे त्याचे वय नव्हते. शंभर रुपये मोडून बाळाला बिस्किटे-चॉकलेटे घेण्याची त्याच्या बडिलांची ऐपत दिसत नव्हती. त्याच्या आईचा आजार बरे करणे डॉक्टरांच्या हातात होते, पण त्यांची गरिबी दूर करणे रुग्णालयांतल्या कोणाच्याच हातांत नव्हते. रस्त्यांत आलेले मुळ दूर झाले होते, रस्ता मोकळा होता, काम शिल्लक होते, पण मन थकले होते आ्णि पावले जड झाली होती. नजरेसमोरून ते निष्पाप मूल आणि त्याचे मनाला जाणवणारे भविष्या हटत नव्हते.

Virtual Students In Virtual Classroom

Virtual classroom is a concept in modern education. It seems the education minister has ordered people to set up virtual classrooms in medical colleges. Some government employee will work out the details of creating virtual classrooms, including the cost, working, and keeping records etc. In the meantime, we can look at a reaction of many people.

______________________________________________________________________________ 

______________________________________________________________________________ 

Two Different Takes On Fixing A Switchboard

For reasons best known to all who read newspapers, contractors often do a shoddy job when they do civil, electrical and interior decorative work for government and civic bodies. I don't know which of those reasons applied to the contractor who did the job of restoration and renovation of the hospital building. The electric switches fitted by him did not remain OK for long. They came off the walls. Then their front panels came off the bases. The local electricians would not touch them because they were told that the contractor would fix them. The contractor would not touch them because for reasons best known to him and those who made the payment, the total payment was done without asking the users about their satisfaction with the work.

One switch box in the emergency OT needed fixing of the front panel over the box. After waiting for a long time, I offered to fix it, since no one else would do so. I got the chief nurse to give me a thin wire, which they got off an old broom. I put its turns around the base and front panel, and tightened its tips together by twisting them together with pliers. It looked as follows.

It worked satisfactorily for a few weeks. But the people who pulled plugs out of the switch boxes did not push the front panel back while pulling. As a result the remaining part of the front panel came off. They did not have any more wire from any broom, and they did not have me around. So they adopted the usual technique that is used in the hospital to bind any two or more things together.. They stuck the loose parts together with adhesive sticking plaster, a very expensive stuff used to stick dressings over surgical wounds. Then it looked as follows.

I am sure there are many places in the world just like ours. In case they do not have innovative people like our people, this post should help them.