आटपाट नगरच्या राजवैद्यांना एक जुनी आठवण आली आणि ते स्वतःशीच हंसले.
"काय राजवैद्य, कोणाची आटवण आली?" गुरुजींनी मिश्किलपणे विचारले.
"तुम्हाला वाटतेय तसे काहीही नाही" राजवैद्य म्हणाले. "म्हातारपणी थट्टा करता काय माझी?"
"छे छे! मी पण म्हाताराच. मी काय थट्टा करणार तुमची? असे स्वतःशीच हंसलात म्हणून विचारले" गुरुजी म्हणाले.
"मी पदव्युत्तर शिक्षण घेत होतो तेव्हाची गोष्ट आहे. मी हात वाचून भविष्य कसे सांगायचे ते शिकत होतो. ते आमच्या बरोवरच्यांना समजले. सगळ्यांनी आपापले हात भविष्य वाचा म्हणून माझ्यापुढे केले."
"मुलींचे हात हातांत घेण्यासाठी ही एक नामी युक्ती आहे असे म्हणतात" गुरुजी म्हणाले.
"गुरुजी, आज आपण आमच्यावर कसले संशय घेता आहात?" राजवैद्य म्हणाले.
"छे छे! मी तुमच्याबद्दल बोलत नव्हतो. मी आपले एक सर्वसाधारण विधान केले."
"मी एक एक करून तिघा जणांचे हात पाहिले. त्यांना दीर्घायुष्य, संपत्ती, यश, संततीसुख वगैरे गोष्टी मिळतील असे दडपून दिले. ते खूष झाले. मग एका मुलीने हात पुढे केला."
गुरुजी्नी मंदसे स्मित केले. राजवैद्यांनी तिकडे दुर्लक्ष केले.
"ती अभ्यास करत नसे. या संधीचा फायदा घेऊन तिला अभ्यास करण्यास प्रवृत्त करता येईल असे मला वाटले. मी तिचा हात पाहिला. हातात घेऊन नाही हो" गुरुजींकडे नजर टाकून राजवैद्य म्हणाले. "माझे दोन्ही हात पाठीमागे धरून मी दुरूनच तिचा हात पाहिला. इतक्या वर्षांनी तुम्ही माझ्या नीतीमत्तेबद्दल संशय घ्याल हे मला माहित होते."
गुरुजीनी परत स्मित केले.
"तू अभ्यास केला नाहीस तर परीक्षेत तुझी दांडी जाईल" असे मी तिला सांगितले." राजवैद्य म्हणाले.
"बास? येव्हढेच?"
"हो. येव्हढेच" राजवैद्य म्हणाले.
"मग काय झाले?" गुरुजींनी विचारले.
"कालांतराने तिची परीक्षा झाली. ती नापास झाली. मी असे भविष्य सांगितले म्हणून ती नापास झाली असे ती चार जणांना म्हणाली. मला वाटते मी 'अभ्यास नाही केला तर' असे म्हटले होते ते तिला ऐकू गेले नसावे, समजले नसावे, किंवा त्याचे तिला विस्मरण झाले असावे. किंवा नापास होण्याचे कारण ती स्वतः नसून इतर काहीतरी किंवा कोणीतरी असावे असे तिला सिद्ध करावयाचे असावे."
"मग आपण यातून काय शिकलात?" गुरुजींनी विचारले.
"कोणाचे भले करण्यासाटी सुद्धा कधीही भविष्य सांगायचे नाही" राजवैद्य म्हणाले.
"काय राजवैद्य, कोणाची आटवण आली?" गुरुजींनी मिश्किलपणे विचारले.
"तुम्हाला वाटतेय तसे काहीही नाही" राजवैद्य म्हणाले. "म्हातारपणी थट्टा करता काय माझी?"
"छे छे! मी पण म्हाताराच. मी काय थट्टा करणार तुमची? असे स्वतःशीच हंसलात म्हणून विचारले" गुरुजी म्हणाले.
"मी पदव्युत्तर शिक्षण घेत होतो तेव्हाची गोष्ट आहे. मी हात वाचून भविष्य कसे सांगायचे ते शिकत होतो. ते आमच्या बरोवरच्यांना समजले. सगळ्यांनी आपापले हात भविष्य वाचा म्हणून माझ्यापुढे केले."
"मुलींचे हात हातांत घेण्यासाठी ही एक नामी युक्ती आहे असे म्हणतात" गुरुजी म्हणाले.
"गुरुजी, आज आपण आमच्यावर कसले संशय घेता आहात?" राजवैद्य म्हणाले.
"छे छे! मी तुमच्याबद्दल बोलत नव्हतो. मी आपले एक सर्वसाधारण विधान केले."
"मी एक एक करून तिघा जणांचे हात पाहिले. त्यांना दीर्घायुष्य, संपत्ती, यश, संततीसुख वगैरे गोष्टी मिळतील असे दडपून दिले. ते खूष झाले. मग एका मुलीने हात पुढे केला."
गुरुजी्नी मंदसे स्मित केले. राजवैद्यांनी तिकडे दुर्लक्ष केले.
"ती अभ्यास करत नसे. या संधीचा फायदा घेऊन तिला अभ्यास करण्यास प्रवृत्त करता येईल असे मला वाटले. मी तिचा हात पाहिला. हातात घेऊन नाही हो" गुरुजींकडे नजर टाकून राजवैद्य म्हणाले. "माझे दोन्ही हात पाठीमागे धरून मी दुरूनच तिचा हात पाहिला. इतक्या वर्षांनी तुम्ही माझ्या नीतीमत्तेबद्दल संशय घ्याल हे मला माहित होते."
गुरुजीनी परत स्मित केले.
"तू अभ्यास केला नाहीस तर परीक्षेत तुझी दांडी जाईल" असे मी तिला सांगितले." राजवैद्य म्हणाले.
"बास? येव्हढेच?"
"हो. येव्हढेच" राजवैद्य म्हणाले.
"मग काय झाले?" गुरुजींनी विचारले.
"कालांतराने तिची परीक्षा झाली. ती नापास झाली. मी असे भविष्य सांगितले म्हणून ती नापास झाली असे ती चार जणांना म्हणाली. मला वाटते मी 'अभ्यास नाही केला तर' असे म्हटले होते ते तिला ऐकू गेले नसावे, समजले नसावे, किंवा त्याचे तिला विस्मरण झाले असावे. किंवा नापास होण्याचे कारण ती स्वतः नसून इतर काहीतरी किंवा कोणीतरी असावे असे तिला सिद्ध करावयाचे असावे."
"मग आपण यातून काय शिकलात?" गुरुजींनी विचारले.
"कोणाचे भले करण्यासाटी सुद्धा कधीही भविष्य सांगायचे नाही" राजवैद्य म्हणाले.
