मशरूम - नवी जात

आमच्या बाल्कनीतल्या बागेत नव्या गोष्टी घडत असतात. त्यांत मशरूमच्या नव्या जातीची भर पडली आहे. एक दिवस अकस्मात आम्हाला मातीत तरारून आलेले मशरूम दिसले.

 या छायाचित्रात पफबॉल सारखे पांढ~या रंगाचे तीन मशरूम दिसत आहेत. त्यांतील एक पूर्ण वाढलेले आहे.

या छायाचित्रात पफबॉल सारखे पांढ~या रंगाचे एक मशरूम दिसत आहे.

पहिल्या छायाचित्रात दिसणारे मशरूम या छायाचित्रात उजवीकडे खालच्या भागात दिसत आहे. वरच्या भागात डावीकडे सहा-सात पट लांबलेले आणि सपाट झालेले त्याचे खोड आणि त्याच्या टोकाला आलेले फूल दिसत आहे.

टेपवर्मसारखे दिसणारे लांबच लांब खोड आणि त्याच्या टोकाला मशरूमचे फूल दिसत आहे.

या छायाचित्रात फुले झालेले दोन मशरूम दिसत आहेत.

इतर मशरूमपेक्षा आमच्या घरी उगवलेले मशरूम वेगळे आहे. पूर्ण वाढलेले मशरूम साधारणपणे तसेच रहाते. आमच्या मशरूमचे खोड सहा-सात पट लांब झाले आणि टेपसारखे सपाट झाले. त्याच्या टोकाला पाकळ्या असणारे फूल आले. असे आजपर्यंत झालेले ऐकिवात नाही आणि गूगलवर शोध करूनही सापडले नाही.
(Keywords: mushroom, flat stem, lengthening of stem, flower)

Silk Cotton Tree

I have spent almost forty years in my hospital, initially as a student, then as a resident doctor, and then as faculty. In all these years I did not know that a tree called 'silk cotton tree' existed in the world, and there was one in our campus too. I used to look at it and wonder what it was, when I happened to look outside the window of the postnatal ward. It looked like this.

It is as tall as a five-storey building of old times (seven-storey building of modern times). It grows fruit in bunches that look like bananas when unripe. I did not take a picture when it was full of green colored fruit. Finally I took one a couple of days ago. The fruit looked like this.

I could never have guessed what they were. Luckily I found one which had burst open. It showed silky cotton inside, from which it has probably derived its name. It looked like this.

The scale kept next to it shows that each fruit is about 7 to 8 inches long. I have written about it here, because I thought that a lot of people like me would not know about it.

My wife told me it was called Shalmali (शाल्मली) and was used in Ayurvedic medicine. You can learn more about it here.

Different Tomatoes

I have been seeing and eating tomatoes all my life. They always looked the same to me, except that sometimes they looked green (unripe ones, and even ripe ones of a different species). Only when we grew tomatoes in our balcony garden that I came to know that they came in different shapes. Perhaps the vendors removed such tomatoes from their wares so that people with superstitions would not be inhibited from buying those. Perhaps the phenomenon is not very common. Here are some pictures of our tomatoes.

Normal tomatoes.

Conjoined (fused twins) tomatoes with a beak: the top view is on the left, and the bottom view is on the right.

Heart shaped tomato: the front view is at the top, the back view is at the bottom.

Two colored tomato: the front view is at the top, the top view is at the bottom. Half the tomato is red, and the other half is green.

Hibiscus Flower With Four Petals: A Letter To My Father

तीर्थरूप दादा यांना,
स. सा. न. वि. वि.
एकोणतीस वर्षांपूर्वी रामनवमीच्या दिवशी आपण देवाघरी गेलात. त्यानंतर काही दिवस डोळ्यांना काहीच स्पष्ट असं दिसत नव्हतं. नंतर वर्षभर खिडकीत उभं राहिलं की रस्त्यावरून जाणारी एखादी व्यक्ती तु्म्हीच आहात असा भास व्हायचा. पण ते तुम्ही नसायचा. कधीतरी चमत्कार होईल आणि तुम्ही भेटाल असं गेली एकोणतीस वर्षे वाटत राहिलं. डॉक्टर म्हणून चमत्कारांवर विश्वास नसला तरी या बाबतीत तरी तसं वाटत राहिलं. या रामनवमीला श्रीरामांच्या देवळात तुम्ही नक्की भेटाल असं अकस्मात वाटलं. वयाप्रमाणे मन हळवं झाल्यामुळे तसं झालं असावं. हॉस्पिटलात लवकर पोचणं आवश्यक होतं तरी मी देवळांत गेलो. देवदर्शन झालं, पण तुमचं दर्शन काही झालं नाही. 'काहीतरी वेडपटपणा!' असं माझ्याच मनात आलं. वेडेपणा बाजूला ठेवून मी होस्पिटलात कामाला गेलो.

चमत्कारांवर विश्वास नसला तरी ते व्हावेत अशी माझी इच्छा सदैव असायची. आपल्या घरी असलेल्या जास्वंदाला नेहमी पांच पाकळ्यांची फुलं येतात, जशी ती जगात सर्वत्र येतात.. जास्वंद हे श्री गणपतीबाप्पाचं आवडतं फूल. एक दिवस चमत्कार होईल आणि आपल्याकडे चार पाकळ्यांचे फूल उमलेल असं मला रोज वाटायचं. दररोज मी देवासाठी झाडावरून काढलेल्या प्रत्येक फुलाच्या पाकळ्या मोजायचो. निसर्गाच्या नियमांत ते बसत नाही हे माहीत होतं तरी मी पाकळ्या मोजायचो. तुम्ही दिसाल असं समजून भेटलेल्या सर्वांकडे पहायचो, तसंच काहीसं. रोज पाच पाकळ्यांचीच फुलं यायची. पण मी पाकळ्या मोजायचं काही सोडलं नाही. काल रामनवमीच्या दिवशी सगळा दिवस उदास गेला. संध्याकाळी देवाला वहाण्यासाठी फुलं काढायला गेलो. काय सांगू? झाडाला लागलेल्या सतरा फुलांमधल्या पहिल्याच फुलाला चार पाकळ्या होत्या. मी फारसा पुण्यवान नाही. परमेश्वराने माझ्यासाठी जे काही केलं आहे त्यापलिकडे जाऊन मला चमत्कार दाखवावा येवढं पुण्य तर माझ्या गाठीशी नक्कीच नसावे. जेथे तुम्ही असाल तेथून तुम्ही मला भेटायला येऊ शकत नसलात तरी माझ्यावर तुमच्या मायेची पाखर अजूनही आहे असं दाखवण्यासाठी तुम्हीच हे फूल पाठवलंत असं मला वाटतं आहे. हा केवळ योगायोग होता असं इतर मंडळी म्हणतील हे मला माहीत आहे, आणि ते कदाचीत खरंही असेल. पण एकोणतीस वर्षांनंतर मनाला शांत वाटतं आहे. यापुढे तुमच्या भेटीचा ध्यास धरणार नाही. मी पुरेसं पुण्यकर्म गाठीला बांधलं तर पुढेमागे भेट होईल.

तोपर्यंत हे चार पाकळ्यांचं दुर्मिळ जास्वंदाच फूल तुमच्या चरणी अर्पण.

तुमचा शशांक

Discordant Plants At One Spot

I found a plant growing on the outside wall of our building, below the level of our balcony garden of potted plants. I suppose the maintenance people will remove it when they decide it is the right time to do it. I obtained this picture because there are two types of leaves.

The black arrow points at a leaf of a Pipal tree. The red arrows point at what appear to be leaves of a Banyan tree. Both of them have sprung up from one spot where the drainage pipe is leaking on the outside wall of our building. There is actually no major leak, but some moisture does seep out, which is sufficient to nurture these plants. I could not (and would not) climb down to see if they were two separate plants or a single plant. I know it is impossible for them to belong to a single plant unless one was grafted on the other. This is not a possibility because they have grown on their own, without any human intervention or interference. It is still curious that they should grow at one spot, their seeds carried there by wind.